"Nu hvil deg min båt, du har det fortjent." - Det var i 1961 at ein staseleg speglbåt på Svanøy gjorde si siste ferd, til Norsk Sjøfartsmuseum på Bygdøy. Båten var kring 200 år gammal og det var Thorleif Svanøe som gav speglbåten til museet.
Ungdomshuset i Høyanger, Valhall, er landskjend for sitt karakteristiske nasjonalromantiske interiør. Huset vart vigsla i februar 1922, og har fram til i dag vore ein viktig samlingsstad for bygdefolket.
23. november 1880 samla ein del folk seg på Husabø for å stifte ei fråhaldsforeining i Leikanger prestegjeld. Bakgrunnen var ei oppfatning av at drukkenskap representerte eit stort samfunnsproblem.
I 1905 vart Norge eit heilt fritt og sjølvstendig land. Unionen med Sverige vart oppløyst ved Stortinget sitt vedtak 7. juni. Denne artikkelen handlar om 1905 i Vik kommune.
Gravplassen ligg på garden Øn, som har gitt soknet namn. Tidlegare kyrkjer i soknet har stått på same tufta som gravkapellet no står. Sjå elles under Øn kyrkje.
På kyrkjegarden på Tunga i Høyanger står det eit gravminne som skil seg ut frå dei andre. Det er reist av ungdommar til minne om ein kamerat. Håkon S. Raunehaug omkom i ei ulukke i Årdal berre 19 år gammal.
Jon Fridtun (1867-1914) frå Flogrenda i Stryn døydde berre 47 år gamal. Han var ein føregangsmann i målreisinga i Nordfjord, i den frilynde ungdomsrørsla og fråhaldsrørsla. I 1920 reiste sambygdingar ein minnestein på grava hans.
Landskapsmålaren J.C. Dahl er ein stad er omtala som "vor nationale malerkunsts fader". Dahl "høyrer til" Sogn og Fjordane på fleire måtar. Foreldra hans var frå Gulen, han gjorde fleire reiser i fylket og hadde opphald på garden Ytre Kroken i Luster. Godt kjende målarstykke med motiv frå Sogn og Fjordane er "Fra Fortundalen", "Fra Ytre Kroken" og "Vinter ved Sognefjorden". I 1902 vart det avduka ei statue av Dahl i Bergen.
Sunnfjord folkehøgskule i Førde byrja i Naustdal i 1902. "Ungdomsskolen i Søndfjord" var overskrifta i ei kunngjering i desember 1901. Thorbjørn Horten (1844-1927) har blitt kalla far til skulen. Han var fødd i Aurland, men budde heile sitt vaksne liv i Sunnfjord, frå 1872 på garden Staviki i Stavang. I 1929 vart han heidra med minnestein.
I 1905 vart Norge eit heilt fritt og sjølvstendig land. Unionen med Sverige vart oppløyst ved Stortinget sitt vedtak 7. juni. Denne artikkelen handlar om 1905-stortingsmannen Otto Schreuder frå Gulen.
Hans Egede - Grønlands apostel - reiste til Grønland i 1721 og var der til 1736. Gjennom heile perioden hadde han medarbeidarar i kortare eller lengre tid. Ein av dei var fødd i Leikanger; Albert Nilsson Top. Han var misjonsprest på Grønland i fire år.
I 1936 opna Nordfjord Sjukehus, bygd av det amerikanske ekteparet Singer. Den fyrste overlegen var Hans Christian Wennevold. På 85-årsdagen heidra vener og pasientar han med ei byste, oppsett ved sjukehuset.
Steffen Gausemel hadde ei kort skapingstid, men han gjekk inn for kunsten med heile sin hug. Allereie som liten synte Steffen seg å vere ein kreativ kar. "Mor hans trudde for visst at han kom til å bli kunstnar, for han brukte ikkje førebilete frå bøkene, som var vanleg i den tida, men teikna skisser frå det verkelege livet."
2-300 m nordafor gardshusa i Systaddalen ligg eit nyleg restaurert kvernhusanlegg. Både kvernhus og føringsslok med demning er bygde i stein. Anlegget er truleg frå siste halvdel av 1800-talet.
Askvoll ligg sentralt til i skipsleia og området ikring var åstad for fleire sjøslag i vikingtida. Det kan sagalitteraturen fortelje meir om.