Ein snau kilometer frå Totland (RV 15) på vegen opp til garden Fagerlia ligg Kleivane. I eldre tider hadde dei fleste brukarane på Totland gardfjøsar her. Ein gardfjøs som enno står under tak, har inngangsdør med bjørnesikring.
På Åsnes mellom Bryggja og Lefdal står det eit steinhus mura i to etasjar like til mønet. Malvin J. Aasnes åtte bruket her, og han byrja tidleg å mura på dette huset. Malvin ville flytta hit frå det gamle tunet. Her var det fritt utsyn til alle kantar. Han nytta stein som han braut fram i dyrkingsarbeid. Malvin enda sine dagar på gamleheimen på Bryggja. Han vart mest ferdig med huset, men han fekk aldri flytta inn.
På Mannset i Remmedalen står murane etter ein gardfjøs. Det var Guttorm Mannset som sette opp fjøsen på Steinane, i skiljet mellom innmarka og utmarka fire-fem hundre meter frå gardstunet. Gardfjøsen er eit interessant gardshistorisk kulturminne. Eit spørsmål melder seg: Kvifor bygde Guttorm ein så stor og solid gardfjøs så kort stykke frå heimefjøsen?
Helset heiter garden på austsida av Loenvatnet, om lag 5 km frå Vassenden. Gardstunet ligg tett attmed vegen, på nedsida. På oppsida ligg ein overhendig stor stein der det er murt opp under eit framspring. I muren er der vindauga og døropning inn til ein romsleg hedler. Rundt denne hedleren heldt dei utegris for mange år sidan. Enno ligg brya (fóringsplassen) på utsida.
På Jobruket på Føleide står eit stabbur som truleg er frå før år 1350. Huset står fritt og fint, med utsikt mot "Innfjorden" og mot Eidsdalen som fører til Vereide. Huset, som truleg har stått på garden sidan rett før Svartedauden, har nok opplevd både skiftande tider og kår.
"Den gamle utslåttløa står i dag til nedfalls bort i marka, avleggs og bortgløymd av vår siviliserte tid, står der som ei falleferdig monument over kvardagsstrevet til forfedrene våre. Men ho står der og til noko meir: - eit talande symbol om den gamle tida." Uteløene eller restene etter dei, møter me over alt i utmarkene. Ei står på Stigen på Mollandsmarki.
Med årstalet 1524 rissa inn på ein stokk, har vi eit handfast haldepunkt for alderen til dette vesle huset på Fletene i Holsen. Mest truleg har vi her å gjere med det eldste gardshuset i Førde kommune.
I jordeboka Bergens Kalvskinn frå midten av 1300-talet er det nemnt seks gardar på Systrond som me ikkje lenger veit kvar låg. Dette er Eldridajord, Helgajord, i Skaganum, i Rudzase, i Biorgum og i Hemingswelli. Ingen av gardane er seinare nemnde i skriftlege kjelder i denne forma. Kva veit me om dei seks gardane? Er det mogeleg å knyta dei til ein geografisk stad i dag?
Ytre Oppedal er meir enn ein travel ferjestad på sørsida av Sognefjorden. Her er ei interessant naustrekkje, mange eldre hus bygde i stein, eller der veggen mot den verste vêr- og vindretningen er sett opp av stein, og, eit gardshistorisk bygningsinnslag bygda kan henda er åleine om i Sogn og Fjordane; fire gardfjøsar på rad og rekke.
Markus-plassen er det lokale namnet på Instebøen på garden Tauning, til vanleg kjend som Tonning. Der kan ein i dag sjå ein samansigen jordkjellar for poteter eit kort stykke frå riksvegen.