Tilkomst

Stølsråsa går via Kleivedammen og Leirstølen til Eidsstølen, og turen tek minst ein time. I dag har det 4 km skogsbilveg (bomveg) fram mot stølen. Resten er bratt rås om lag 0,5 km opp. Folk på Sandane nyttar denne som turveg heile året.

Bruk av stølen

Gardbrukarane på Eide slutta tidlegare med geiter enn det som var vanleg elles i bygda. Etter bygdeboka har det òg vore smalefjøs på Eidsstølen, i 1890-åra var det tre av dei. Dei vart nytta den tid dei gjette sauene for bjørnen, og kom truleg av bruk før århundreskiftet.

Dei reiste til støls kring jonsok og heim att midt i september. Stølsjentene som hadde ansvar for mjølkestellet, gjekk opp om kvelden og ned att etter mjølkinga om morgonen. Fjøsane var nokså store med lem for høyet frå stølskvia. På stølen stod det i eldre tid faste trehesjer. Høyet køyrde dei heim på slede med sloe om vinteren. Det vert elles sagt at fordi Eide låg så nær Sandane, hadde ungdomen så mange attraksjonar at dei ikkje var så interesserte i å gå til støls om helgane. I 1940-åra gjekk det attende med stølsdrifta. Etter 1949 var det slutt med stølsdrift på Eidestøylen, og fjøsane tok til å forfalle.

Nokre fakta

Eide, gard nr. 76, Vereide sokn, hadde åtte bruk i 1890. Det budde 96 menneske på garden i 1865. I 1891 var talet 103.