Tilkomst

I tidlegare tider måtte både folk og fe bruke råsa til stølen. Den måtte vere nokså bra, for dei kunne bruke hest og slede for å få fram dei tyngste tinga. No går det lett med 2,5 km skogsbilveg og 1 km skogstraktorveg.

Bruk av stølen

Kor gamal Føleidsstøylen er veit vi ikkje, men frå 'Åstedssak' i juni 1725 ser vi:

Opsiddere paa de tvende Gaarder Føleide og Rye udi Gloppen Skibrede ¿ at begge disse Gaarders tilliggende Skauge og Marker, som hidindtil har været til fælles Brug og Eiendom, maatte nu lovligen skiftes og deles, samt vidare af Retten paakjendes og dømmes, ei alene hvorledes mellem dennem selv angaaende deres Udmark og Fæbeite samt Stølshavn skal forholdes ¿ Fægangen udi Hjemmehagen saavelsom Sæterfjellet for begge disse Gaarde bliver endnu herefter som før tilfelles og om høieste Sommer naar Præstegaardens Anmark(storfe) og smaler drives tilfjelds bør og begge disse Gaarders Kreaturer tilhobe medfølge. Deres Stølskvier paa Sæteren ¿. Havde tillagt tre smaa Stykker Ødemark, som nu alt under et skal indlegges, afdelte vi samme Kvier med tre Mærkestene og derhos tilsagde at Rye skal beholde det nederste og Føleide det øverste Stykke.

Denne nemde kvia er inngjerda. Men fjøsane ligg på felles grunn ovanfor denne kvia. Frå Torgny Ueland: Stølsrapport (1998) saksar vi at på Føleidestølen overnatta stølsjentene frå gamalt av på fjøslemmen.

Dei flytte til støls rundt jonsok, alt etter som beitet var. Driftsopplegget var som vanleg med at budeiene gjekk opp mot kveldstid for å mjølke. Dei overnatta, mjølka tidleg og kom heim om lag til frukost. Der var dei med i gardsarbeidet før det vart å fare oppover på nytt. Etter heimeslåtten kom stølsslåtten der alle gardsbruka kom same dagen. Kring 10. september flytta dei heim, hjortejakta byrja då stølssesongen slutta. I 1950 åra slutta dei fleste med stølsdrifta. Nokre heldt på fram til 1970.

Nokre fakta

Føleide, gard nr. 52, Vereide sokn, hadde 9 bruk i 1890. Folketalet på garden var 53 i 1865. Talet var 51 i 1900.