Minnestein på fellesgrava
Fellesgrava ligg på nordvestsida av kyrkja. Minnesteinen er nær tre meter høg. Innskrifta går vertikalt på to liner, i boge over toppen, og mellom er hogge inn krossmerket og årstalet 1926. Dette er innskrifta:
DEI GAMLE SOM SØV UNDER KYRKJEGOLV TIL MINNE * DEN STERKE OG LJOSE KRIST TIL ÆRA
Gravrom både i skipet og koret
Under restaureringa kom det for dagen to gravrom under kyrkjegolvet, eitt i skipet og eitt i koret. Begge stader var ei mengd kister, både store og små. Dei vart førte ut på kyrkjegarden og sette ned i fellesgrava.
Godseigar Heiberg til stades
Ei nyhendemelding i avisa Sogningen omtalar opninga av gravrommet under koret som vart opna i august 1926. Kyrkjedepartementet hadde bede godseigar og museumsmannen Gerhard Heiberg frå Kaupanger om å vera til stades. Rommet synte seg å innehalda 28 kister, og av desse var sju frå mellomalderen. Kistene var i så dårleg forfatning at det var uråd å ta dei opp heile. Fleire var rikt forsynt med jern- og messingplater og vakre dekorasjonar. I ei av kistene vart lagt merke til ein vakker knipling, men denne var òg sterkt nedbroten. I følgje avismeldinga var det rimeleg å tru at det var medlemmer av prestefamiliar som var gravlagde på denne måten.
Rangordning kom til syne i gravlegginga
Innføringa av kristendommen medførte endring i gravskikkane. No kom det påbod om at alle lik skulle gravleggjast ved kyrkjene. Gjevaste plassen var inne i kyrkja, vidare var ein gravstad nær kyrkja betre enn ein lenger unna, og sørsida var betre enn nordsida.
Rang- og maktstillinga i samfunnet vart avgjerande for kva folk fekk den siste kvilestaden. Verst farne var drapsmenn og sjølmordarar. Dei hadde jamvel forspilt retten til å koma vigsla jord, dei vart gravlagde på utsida av kyrkjegarden.
Gravlegging inni kyrkjene i fleire hundre år
Gravrestane som kom til syne i Aurlandskyrkja i 1926 var både frå katolsk tid og tida etter reformasjonen. Til vanleg vart det laga gravrom under kyrkjegolvet, men i nokre kyrkjer vart det òg bygt til eigne gravkapell. Lika vart lagde i kister, men kistene vart ikkje nedgravne.
Skikken med å gravleggja lik inne i kyrkjene heldt seg gjennom mange hundre år. Fyrst i 1805 vart det sett forbod.
Slutt i 1805
Kongeleg forordning av 22. februar 1805 opnar med ei grunngjeving før ni detalj-bestemmelsar. Grunngjevinga legg vekt sømd og det helsemessige konsekvensar. Det står:
"Da Kongen ikke finder det sømmeligt, at Bygninger, indviede til det høieste Væsens Dyrkelse, tillige afbenyttes som Gjemmesteder for Legemer, der overgives til Forraadnelse, og da den fra mindre oplyste Tider nedarvede Skik, at begrave de Døde i Kirkerne, ofte har havt farlige Tilfælde, endog helbreds Tab for de Efterlevende, til Følge, saa opfordres han til at forskrive saadanne at disse kan gjøres uskadelige, idet han drager Omsorg for, at templerne i hans Riger herefter kan vorde til ders egentlige Bestemmelse, hvorfor følgende befales: .."
