På nordsida av kyrkja på Aurlandsvangen står ein stein knytta til eit førhistorisk gravfunn på garden Skaim. Steinen er oppsett i seinare tid, men det har ikkje lukkast å få fatt i fullgode opplysningar om når steinen vart reist eller kvifor det vart gjort, heller ikkje kven som gjorde det.
"Jeg Ole Olsen Otregjeld erklærer mig herved villig til at istandsette, indrede og bordklæde Skolehuset i Berdal." Slik byrjar den høgtidsame kontrakten om oppføringa av skulehuset i Berdal som Ola Olson Otrehjell (1831-1922) skreiv under på 30. april 1863. Skulelova av 1860 hadde gjort krav om at undervisninga skulle gå føre seg i faste skulestover og ikkje i omgangskular. Skulen som vart sett opp i dalen i Feios avspeglar såleis utviklinga av det norske skulestellet.
Våren 1941 vart eit tysk infanteri-kompani fast stasjonert på Hyllestad, og på same tid starta bygginga av brakker og bunkerar på Myrgjerdet og ved vegen gjennom Svartedalen.
17. mai 2000 blei det avduka ein minnestein ved Davik kyrkje over tre menn som miste livet i verdskrigen 1939-1945. To sette livet til på ein britisk/norsk ekspedisjon til Svalbard i mai 1942. Den tredje omkom då skipet han var ombord på sokk etter torpedering på veg frå England til Oslo. Det var Davik sokneråd som reiste steinen.
Målstriden i Vik var uvanleg hard, kanskje hardare enn i noka anna bygd i Sogn og Fjordane. Striden varte frå rundt 1890 til kring 1930, men hardaste taka var rundt 1910.
Pressemannen og historikaren Albert Joleik (1880 - 1968)vart fødd og voks opp i Florø. Etter eit omflakkande liv m.a. som offiser i Kongo, var han i mange år redaktør for aviser han dreiv sjølv. Først Spegjelen og sidan Fjordaposten, som kom ut i Bergen. Mest kjend i dag er Joleik for sine bygdebøker frå Sunnfjord.
Det var stor festivitas i Solvorn då den restaurerte Vetlekaien vart opna laurdag 21. mai 2005. Nær 200 var tilstades. Ordføraren i Luster stod føre den formelle opninga. Vetlekaien er gamal. På ei kartskisse datert i 1892 står han nemnd som "Jotunheimens brygge".
".. til eegenraadige (..) Amtmand Mons Teistes udødelige æreminde..", står det innført i protokollen for fattigkommisjonen i Leikanger år 1772. Det var soknepresten i Leikanger som skreiv denne heilt eineståande innførsla om amtmann (fylkesmann) Mons Teiste. Dei hadde kort tid i førevegen på det næraste vore i tåttane på kvarandre for open scene om protokollen.
Bertel Andreas Kaale (1887-1939) frå Breim var styrar på Nordfjord folkehøgskule på Vereide i Gloppen i åra 1922-1938. Elevlaget ved skulen reiste ein minnestein over han i 1947. Steinen står i skuletunet.
Tett attmed vegen ned mot Førde i sørenden av Breimsvatnet står ein kring to meter høg stein. Han blei reist i 1835 og markerte grensa mellom to futedøme (fogderi) og to prestegjeld. I 1964 vart grensene endra slik at steinen no i røynda er ein minnestein - om gamle grenser.
Værlandet bedehuskapell er bygt i gul teglstein og står på Værøy i Askvoll kommune. Bedehuskapellet, som har 178 sitjeplassar, vart bygt i 1960 og vart vigsla til kyrkjeleg bruk 30. oktober same året av biskop Ragnvald Andreas Indrebø. Arkitekt Torgeir Alvsaker laga teikningane. Værlandet høyrer til Vilnes sokn i Askvoll prestegjeld.
«Å hue» er «å rope». Om Hujarsteinen på Vanberg fortel dei at dei herifrå kunne huje heim og gje beskjed om kvar dyra var når dei var på beite. Frå Huaren på Avlein i Olden ropte dei på kyrne, det same gjorde dei på Huehogen på Brynestad i same bygda. På Huarhogen i Bremanger står det at dei «kauka» på kyrne. Der finn vi og Huarheia. Det finst mange huar-namn i Fjordane, om Huarsteinen på Eid er det fortalt at seterjentene samlast og hua og song for å varsle bygdefolket om at buskapen kom frå setra. Frå Huarhaugen i Balestrand ropte dei ned til Tussvikgarden dersom det var noko gale på stølen. På Hujahella, ei steinhelle langt oppe i fjellet i Vik, stod dei og ropte heim.
Rygg ligg like ovanfor Aurlandsvangen. Her ligg tomta etter ei stavkyrkje som truleg vart bygd kring år 1130. Området nærmast kyrkjetomta, mot vest og sør, var kyrkjegard i mange hundre år, fram til 1806.
Stabben fyr ligg ved innseglinga til Florø. Opp gjennom åra har mange fartøy havarert tett attmed fyret eller like ved. Natt til 26. september 1890 grunnstøytte dampskipet «Fiskeren» ved Stabben. Folka på fyret bråvakna og trudde det var torevêr eller jordskjelv.
På Borgund i Lærdal kommune står Borgund stavkyrkje. Kyrkja skal vera bygd kring 1150 og vert rekna som den best ivaretekne av alle stavkyrkjene i Norge. Fortidsminneforeininga overtok kyrkja i samband med bygginga av ny kyrkje for Borgund sokn. Ho er den mest besøkte stavkyrkja i landet. Det er planar om å byggja eit besøkssenter her, til avlastning for den gamle kyrkja.